Automatic Identification System (AIS) is een systeem dat de veiligheid verhoogt van de scheepvaart. Het doel van AIS is om een goede communicatie tussen schippers en tussen schippers en verkeersposten mogelijk te maken.
AIS is een snelle, nauwkeurige en praktische manier van informatie-uitwisseling. Schepen zijn over een afstand van een paar kilometer (afhankelijk van de plek en het weer) zichtbaar. Deze informatie betreft onder andere de actuele positie, reisdoelen, bemanning en afmetingen van het schip. Zo kan op tijd worden voorbereid op de ontmoeting met andere schepen, zodat deze veilig gepasseerd kunnen worden.
Hoe werkt AIS?
AIS-apparaten zenden automatisch met regelmatige tussenpozen radiogolven uit. Dat gebeurt via een zender die in het apparaat is ingebouwd. Die radiogolven hebben informatie zoals plek, snelheid en scheepsgegevens die te maken hebben met de reis. AIS-apparaten ontvangen automatisch alle informatie die door andere AIS-apparaten op andere schepen en aan de wal binnen het zendbereik worden uitgezonden.
Het gebruik van AIS
Op de binnenwateren maakt Rijkswaterstaat al langer gebruik van AIS. Het Maritiem InformatieVoorziening ServicePunt (MIVSP) verzamelt deze gegevens in en rondom de windparken op zee om de scheepvaartveiligheid te verhogen en bijvoorbeeld te voorkomen dat schepen te dicht in de buurt van de windparken komen. Zo ontwikkelt Rijkswaterstaat zich tot dé dienstverlener met scheepvaartgegevens van binnenwateren én Noordzee.
Applicatiemanager Brian Langenberg: ‘Het bijzondere bij AIS was dat MIVSP kon aansluiten bij de bestaande dienstverlening van Rijkswaterstaat. Zij hebben het initiatief genomen om de samenwerking te zoeken met AIS-team van de binnenwateren. Daardoor kunnen wij nu onze diensten uitbreiden naar de Noordzee.’
AIS voor wettelijke taken
Omdat schepen hun AIS-gegevens draadloos versturen, kunnen geïnteresseerde partijen hun eigen ontvanger neerzetten om de berichten op te vangen. AIS-data bevat persoonsgegevens en daarom mogen Rijkswaterstaat en de Kustwacht de gegevens uitsluitend gebruiken voor de uitvoering van hun wettelijke taken.
Die taken zijn voor beide organisaties anders. Rijkswaterstaat zet AIS op dit moment vooral in om de binnenvaart vlotter en veiliger te maken. Bijvoorbeeld door op basis van de beschikbare gegevens van tevoren te bepalen in welke volgorde schepen het best een sluis in kunnen varen en waar ze dan moeten liggen om zoveel mogelijk schepen in één keer te schutten. De Kustwacht gebruikt de AIS-gegevens op de Noordzee onder meer om schepen in nood snel op te sporen, de grenzen te bewaken en te monitoren of schepen niet te dicht in de buurt van windparken en olieplatforms komen.